Jak rozpoznać wadę wzroku u małych dzieci?

Wzrok jest jednym z najważniejszych zmysłów naszego organizmu. Wrażenia wzrokowe dostarczają nam ponad 80% informacji o otaczającym nas świecie, dlatego tak istotna jest kontrola wzroku już od najmłodszych lat.

Dziecko po urodzeniu nie widzi otaczającego świata wyraźnie. Bodźce wzrokowe, które dopływają do oczu po porodzie, sprawiają, że maluch i cały jego układ wzrokowy dopiero uczy się widzieć. Występuje wtedy tak zwana nadwzroczność fizjologiczna, która zmniejsza się z wiekiem. Cały ten proces trwa do ok. 8-9 roku życia, kiedy układ wzorkowy dojrzewa. Jednak nie zawsze tak się dzieje, a brak odpowiedniej korekcji może odbić się na całym późniejszym życiu dziecka.

Dziecko nie powie nam, że źle widzi – ono nie wie jak może dobrze widzieć. Obraz, który otrzymuje prawdopodobnie nigdy nie był wyraźny. Dlatego istotna jest obserwacja malucha oraz kontrole u specjalisty.

Na co jako rodzic, powinno się zwracać uwagę?

1. uciekające oczko – zez u dzieci może być stały (cały czas oko zezuje w takim samym stopniu), lecz może też pojawiać się w konkretnych sytuacjach np. zabawy w bliskiej odległości lub przy zmęczeniu. Niezależnie od rodzaju, jest to poważna wada, z której dzieci nie wyrastają. Brak odpowiedniej korekcji i ćwiczeń może doprowadzić do niedowidzenia i późniejszych problemów wzrokowych. Im wcześniej zareagujemy, tym większa szansa na dobre widzenie obuoczne dziecka.
2. niechęć do zabawy puzzlami, rysowania, czy też zabawy z wykorzystaniem koordynacji oko-ruchowej (np. dopasowywanie klocków do odpowiadających im kształtów). Czasem zdarza się, że dziecko podejmuje się takich zabaw, jednak szybko je porzuca na rzecz innych. Może to świadczyć o nadmiernej nadwzroczności, która jest większa niż fizjologiczna.
3. przekrzywianie głowy przy rysowaniu. Jeśli dziecko przekrzywia głowę, to może świadczyć o wadzie wzroku np. astygmatyzmie.
4. częste potykanie się, wpadanie na meble lub problemy ze złapaniem piłki, także powinny zwrócić uwagę rodzica. Ta „niezdarność” dziecka może być spowodowana błędną oceną odległości, która wynika z nieskorygowanej wady wzroku.
5. mrużenie oczu, częste pocieranie powiek, przybliżanie się do książeczek lub telewizora,
6. bóle głowy.

Kiedy wybrać się na kontrolę? Pierwsze badanie wzroku może odbyć się już w wieku 6 m-cy. W przypadku dzieci urodzonych przedwcześnie, badanie powinno odbyć się niedługo po porodzie. Jeśli nie wykaże ono żadnych nieprawidłowości, kolejne powinno odbyć się w wieku ok. 3 lat, a następne koniecznie przed pójściem do szkoły. Dobrze jest powtarzać kontrole co rok, a minimum co dwa lata – dotyczy to zarówno dzieci jak i dorosłych. Oczywiście, jeśli specjalista zleci częstsze kontrole, należy się ich trzymać, tak samo jak zaleceń dotyczących okularów oraz ćwiczeń wzrokowych. Im wcześniej wykryta wada oraz trzymanie się zaleceń, tym większe prawdopodobieństwo na zagwarantowanie dziecku dobrego rozwoju i widzenia.

mgr inż. Katarzyna Kozłowska-Drygała
optometrysta
NO16313