Jak działają szkła fotochromowe?

Okulary fotochromowe, a właściwie okulary zawierające okularowe soczewki fotochromowe, są najbardziej znaną odmianą korekcyjnych szkieł, które jednocześnie chronią wzrok przed słońcem, promieniowaniem UV i światłem niebieskim. Jak to się dzieje, że zmieniają zabarwienie?

Za zmianę zabarwienia odpowiadają pigmenty fotochromowe, których miliardy znajdują się w szkłach. W stanie spoczynku są ułożone w taki sposób, że nie zatrzymują światła. Wystawione na działanie promieniowania UV cząsteczki pigmentu zmieniają kształt. Jedno z wiązań atomowych pod wpływem energii promieniowania rozrywa się i część cząsteczki obraca się. Po zmianie położenia pigmenty ograniczają przenikanie światłaprzez szkło. W efekcie widzimy, że soczewki fotochromowe mają brązowy, szary, szarozielony lub inny wybrany kolor.

Aby szkło zabarwiło się, potrzebne jest promieniowanie UV. Oznacza to, że również w pochmurne dni okulary staną się na zewnątrz ciemne. Promieniowanie UV przenika bowiem przez pokrywę chmur, odbija się i rozprasza jak światło widzialne. Nad wodą, na śniegu, w jasnym otoczeniu czy wśród szklanej architektury, okulary fotochromowe będą się zabarwiać równie intensywnie, jak podczas bezchmurnej pogody.

Aby szkła fotochromowe na powrót były bezbarwne musi ustać promieniowanie UV, a soczewki muszą mieć temperaturę powyżej 0 stopni Celsjusza. Im wyższa temperatura szkła, tym szybciej pigmenty fotochromowe wracają do pierwotnego położenia, a soczewki stają się bezbarwne.

Zjawisko fotochromizmu odkrył w roku 1880 Markwald, badając odwracalne zmiany koloru 2,3,4,4-tetrachloronaftalenu-1(4H). Najszersze zastosowanieodkrycie to ma właśnie w optyce okularowej. Technologia szkieł fotochromowych wykorzystywana była już w szkłach mineralnych, i co do zasady nie zmieniła się do dziś. Zmieniają się natomiast pigmenty i sposoby ich stosowania. Producenci starają się oferować szkła o coraz większej przejrzystości w stanie spoczynku, pracujące w jak najszerszym zakresie temperatur, zabarwiające się na różne kolory. Wyzwaniem są też zmieniające się potrzeby użytkowników, który oczekują ochrony przed słońcem również w samochodzie, gdzie nie dociera promieniowanie UV.

Na rynku dostępne są różne typy szkieł fotochromowych. Wykonane są w różnych technologiach i kierowane są do różnych grup odbiorców. Poniżej znajduje się porównanie 3 rodzajów szkieł fotochromowych dostępnych w ofercie SZAJNA.

Oprócz szkieł typowo fotochromowych, na rynku dostępne są szkła łączące dwie technologie – fotochromową i polaryzacyjną. Takie inteligentne szkła polaryzacyjne o zabarwieniu na poziomie 40%, pod wpływem promieniowania UV dobarwiają się do 80%. Przykładem takiego rozwiązania są szkła Sun Adapter dostępne w ofercie SZAJNA.

Warto pamiętać, że szkła fotochromowe nie są wieczne. Z czasem coraz więcej cząsteczek pigmentów fotochromowych nie wraca do stanu spoczynku. Po długim użytkowaniu można zaobserwować, że szkła w pomieszczeniach i nocą są ciemniejsze, niż były na początku. Producenci gwarantują działanie szkieł fotochromowych od 2 do 3 lat, w zależności od częstotliwości zabarwiania i rozbarwiania. Zważywszy, że zaleca się badanie wzroku nie rzadziej niż co 2 lata, jest to okazja do wizyty w salonie optycznym.